ریشه مشکلات ترافیکی

ریشه ی مشکلات ترافیکی با نگاهی تحلیلی و موشکافانه، می‌توان ریشه‌های بسیاری از مشکلات ترافیک شهری را به شرح زیر بیان کرد.با نگاهی تحلیلی و موشکافانه، می‌توان ریشه‌های بسیاری از مشکلات ترافیک شهری را به شرح زیر بیان کرد.

۱) کمبود و نقص تأسیسات شبکه‌ی ارتباطی شهر
تأسیسات شبکه‌ی ارتباطی شهر، متناسب با حجم مورد نیاز سفرها نباشد.
اهمّ تأسیسات شبکه‌ی ارتباطی مورد نظر به شرح زیر است:
الف) سطح شبکه‌ی ارتباطی: که معمولاً به صورت درصدی از سطح کلّ شهر یا به صورت طول و تعداد خطوط خیابانها نشان داده می‌شود. اگر سطح شبکه‌ی ارتباطی کافی نباشد، جابه جایی بکندی صورت می‌گیرد و موجب تأخیر و طولانی‌شدن زمان سفر می‌شود. همچنین تراکم ناشی از آن، ایمنی را کاهش و خسارات ناشی از تصادفات را افزایش می‌دهد.
ب) تقاطعها: تقاطعها نقش بسیار مهمّی در شبکه‌ی ارتباطی دارند. اگر تقاطعها به‌نحوی تنظیم نشده‌باشند که بتوانند حجم ترافیک محورهای متقاطع را با سرعت قابل قبولی جابه جا نمایند، موجب کندی جریان ترافیک و تأخیر می‌‌شوند.
ج) تجهیزات ایمنی: نظیر تابلوها، علایم، خط‌کشی، نرده‌ی ایمنی و... … نقش مؤثّری در هدایت ترافیک و بالا بردن ظرفیت خیابانها و کاهش طول و زمان سفر و تأمین ایمنی عبور و مرور و راحتی سفر دارند.
د) ایستگاهها و ترمینالها: پیش‌بینی محلّ مناسبی برای ایستگاههای اتوبوس در شبکه‌ی ارتباطی شهر و ایجاد ترمینالهای لازم، نقش مؤثّری در افزایش ظرفیت جابه‌جایی سیستم حمل و نقل عمومی شهر دارد. مختل شدن عبور ترافیک در حین سوار و پیاده شدن از اتوبوس مشهود است.
ه) پارکینگ و توقّفگاه: ایجاد پارکینگ و توقّفگاه نیز ضروری است. در صورتی که در محلّ جذب سفرها توقّفگاه کافی وجود نداشته‌باشد، عملاً ترافیک ساکن، سطح سواره‌رو را اشغال می‌کند و موجب کندی ترافیک، کاهش سرعت متوسّط و تأخیر می‌شود.

۲) بی‌نظمی و عدم تعادل کاربریها
برنامه‌ریزی منظم و متعادل کاربریها در سطح شهر، به‌لحاظ ایجاد انسجام بین کاربریهای مختلف و تقسیم فضای شهری متناسب با نیاز واقعی مردم برای جابه‌جایی ایمن و کاهش طول سفرها، از عوامل مهم در حمل و نقل شهری است. اگر موقعیت کاربریهای مختلف درست هماهنگ نشود، موجب افزایش تعداد و طول سفرها در سطح شهر می‌شود.

۳) مسایل مربوط به وسیله‌ی نقلیّه
وسیله‌ی نقلیه در کنار شبکه‌ی ارتباطی و انسان، یکی از سه عنصر اصلی و مؤثّر ترافیک است که جابه‌جایی انسان و کالا را به عهده دارد. مسائل اصلی وسایل نقلیه به‌شرح زیر می‌باشد:
الف) افزایش بی‌رویه‌ی وسایل نقلیه: نیاز مردم به جابه‌جایی ، موجب افزایش تعداد وسایل نقلیه می‌شود.
ب) عدم تعادل تفکیک سفرها: وقتی حجم سفرها بالا می‌رود و سیستم حمل و نقل عمومی متناسب با افزایش سفرها توسعه پیدا نمی‌کند، مردم برای جابجایی، اجباراً از اتومبیل سواری استفاده می‌کنند. این افزایش موجب راه‌بندان، تأخیر، کاهش ایمنی تردّد و سایر معضلات ترافیکی می‌شود.
ج) نقص فنّی وسایل نقلیه: وسایل نقلیه‌ای که به لحاظ فنّی سلامت نباشند، نه‌تنها سطح ایمنی عبور و مرور را کاهش می‌دهند، بلکه موجب افزایش آلودگی هوا و محیط زیست می‌گردند.

۴) مسائل مربوط به انسان
شبکه‌ی ارتباطی وسایل نقلیه در خدمت جابه جایی انسان است. او هم به صورت راننده و هم به عنوان عابر پیاده در ترافیکی شرکت می‌کند. برخی از مسائل و مشکلات ترافیکی که مربوط به انسان است به قرار زیر است:
الف) کمبود آموزش و آگاهی مردم: مردم شهر به‌هنگام رانندگی و عبور از سطح سواره‌رو باید آموزش کافی ببینند.
ب) شرایط روانی - اجتماعی مردم: در امر حمل و نقل نقش مؤثّری دارد، چرا که رانندگی یک رفتار انسانی است. در جامعه‌ای که افراد از سلامت روحی برخوردار و زندگی متعادلی داشته‌باشند، وضعیت رانندگی و حرکت آنها در سطح شهر و بویژه در سطح سواره رو نیز متعادل و منظم است.
اعتقاد مردم به نظام اجتماعی، قانونها و مقرّرات، از عوامل مؤثّر در بهبود کیفیت رانندگی و جابه جایی مردم است.
ج) قانونها و مقررات نابجا: این قوانین برای بهره‌برداری از تأسیسات شبکه‌ی ارتباطی، و رعایت مصالح مردم شهر و بهبود خدمات و کیفیت جابه‌جایی است و اگر واقع‌بینانه و در جهت مصالح مردم نباشد و یا اینکه علل وضع آنها برای مردم تشریح نشود و یا مردم قانع نشوند که اجرای مقرّرات واقعاً به نفع آنهاست، همکاری نمی‌کنند و بدین ترتیب از کارایی سیستم ترافیک کاسته می‌شود.

۵) سایر عوامل
الف) عدم استفاده‌ی بهینه از تأسیسات شبکه‌ی ارتباطی: ایجاد شبکه‌ی ارتباطی در شهر مستلزم سرمایه‌گذاری سنگین است. با برنامه‌ریزی، طرّاحی و تنظیم درست این تأسیسات می‌توان ظرفیت جابه‌جایی شبکه را تا حدّ زیادی افزایش داد و به طور قابل ملاحظه‌ای از مشکلات ترافیکی کاست. به طور مثال با طرّاحی و تنظیم یک تقاطع همسطح که با سرمایه‌گذاری محدود امکان‌پذیر است، حدود ۳۰% ظرفیت جابه جایی تقاطع افزایش داده می‌شود و از تأخیرها جلوگیری می‌گردد.
ب) مدیریت سیستم حمل و نقل: نقش مهمّی در کاهش مشکلات ترافیک دارد و چون مسئولان ترافیک شهری دارای استراتژی‌های یکسان و از قبل مطالعه شده‌ای نیستند، اقدامات اجرایی آنها به صورت پراکنده، موضعی و گاه متضاد و فاقد جهت و هدف مشخص صورت می‌گیرد.
ج) سفرهای زاید: بسیاری از سفرهای روزانه‌ی مردم می‌تواند با تغییر شکل مدیریت شهری کاهش یافته و یا حذف گردد و مردم برای انجام کارهای خود از تسهیلاتی نظیر تلفن، پست، پست تصویری، اینترنت و... … استفاده نمایند.